جنگ از زنان فقط سرباز نساخته بود ، فرمانده ساخته بود . شجاعت زنان به خصوص اسرا بی مانند بوده است. « از الرشید بردندمان اردوگاه موصل اولش بهمان سخت نمی گرفتند. راحت می رفتیم پیش بقیه ی اسیر های اردوگاه . می رفتیم توی جلسه هایشان یا دسته جمعی دعا می خواندیم . یکی دو ماه که گذشت دیگر نمی گذاشتند با بقیه حرف بزنیم. ترسیده بودند شورشی چیزی بشود توی اردوگاه . صلوات هم که می فرستادیم کتکمان می زدند.»[i]

   چهار تا دختر بودند، 17 تا 24 ساله دکتر و پرستار و امدادگر ، حتی صدای صلیب سرخ هم در آمده بود که نباید خانم ها را اسیر نگه دارید. این ها که نظامی نبوده اند. اما گوش عراقی ها بدهکار نبود . دختر ها هم راه خود را می رفتند .

 « کف اتاقمان گود است . یک پله ای پایین تر از زمین. باران که بیاید بیچاره می شویم. کف اتاق را آب می گیرد.

باران آمده بود زیاد . زدیم به در بهشان گفتیم : ما نمیتونیم این جا بخوابیم. کف اتاق خیسه. هوا هم سرده . اولش محلمان نگذاشتند. یکی شان گفت آب هارو با کاسه خالی کنید. گفتیم تا صبح طول می کشه . ببریدمون بیرون یه اتاق دیگه . خیلی که شلوغ کردیم کوتاه آمدند وگفتند: اسباب و وسایلتون رو جمع کنید ببریمتون . یک اتاق خالی گوشه ی اردوگاه بود می خواستند فروشگاه کنند . قرار شد ما را ببرند آن جا . سرگرد عراقی که داشت ما را می برد با کابل می زد به در آسایشگاه ها که بقیه را بترساند . فحش می داد . فارسی را خوب بلد بود . می گفت : این ها را می بریم بکشیمشون ، شکنجه شون بدیم .

ما هی داد می زدیم حال ما خوبه . اتاقمون را آب گرفته داریم می رویم یک اتاق دیگر چیزی نیست . اما سرگرد عراقی بس نمی کرد . معصومه برگشت محکم زد توی گوشش. گفت: خفه شو . سرگرد ساکت شد . »[ii]   روایت زنان آزاده علاوه بر آنکه اعتماد به نفس و شجاعت آنان را به نمایش می گذارد ، گوشه ای از سختی هایی را که بر آنان رفته است نشان می دهد . گرچه راویان سعی کرده اند بسیاری از ناملایمات را حذف نمایند ، اما در لابلای حرف ها و سخنانشان عمق همدردی وهمدلی با رزمندگان و دیگر اسرا را می یابی ، همدلی که اورا وا می دارد ازاین که آزاد شده است ناراحت باشد . 

« دلشوره داشتم تا هواپیما بنشیند صد دفعه اسم همه را پیش خودم تکرار کردم. خیلی سخت است که به چشم های یک مادر نگاه کنی و بهش بگویی که می دانی که پسرش زنده است. دیدیش حالش خوب است. سالم و سلامت اما اسیر است . سخت تر این که تو آزاد شده باشی و پسر او هنوز نه . »[iii]    

   آزادگان همان قدر از موش می ترسند که دیگران. اما شجاعت آن را دارند که بگویند می ترسیم اما کاری نمی کنیم که ترس ما مایه ی خنده دشمن شود .

رزمندگان زن نیز راویان قصه ی دفاع مقدس هستند . آن ها که روزها به دفاع نظامی مشغول می شدند و    شب ها از انبار اسلحه حفاظت می کردند . مریم امجدی همراه رزمندگان گروه ابوذر،توپ 106 شلیک می کرده است.

فرقی نداشته است که آن ها عضو سپاه یا گروه مقاومت (بسیج آن دوره) باشند یا نباشند . به زنانی که در شهر مانده بودند به صورت سرپایی آموزش اسلحه داده بودند گرچه کم بود اما راوی زن به ذکر آن نیز می پردازد .